Жануарларды қалай қорғауға болады?

• жойылу шегінде тұрған жануарлары қорғау жолдарын білесің;
• ұлттық саябақтар мен қорықтарды құру мақсатын түсінесің.

Жануарларды қалай қорғауға болады?

2 жауапқа дейін таңдауға болады.

1 / 7

Жедел жауап

Жануарлардың жойылу себебі неде?

1 жауапқа дейін таңдауға болады.

2 / 7

Жануарларды қалай сақтап қалуға болады?

1 жауапқа дейін таңдауға болады.

3 / 7

Қызыл кітап деген не?

1 жауапқа дейін таңдауға болады.

4 / 7

Зертте

Қорық не үшін керек?

Қорықты ұйымдастыру мақсаты – Ақсу және Жабағылы өзендерін, жағалай өскен ағашы, бұтасы, шөпті жамылғысымен және жануарлар әлемімен табиғат ескерткіші ретінде толық сақтау. Қорықта алмұрт, алма, қызғалдақ, ирис, шафран тәрізді өсімдіктер өседі. Ал жануарлардан ең көп кездесетіні – қоңыр аю, арқар. Қызыл кітапқа енген қар барысы да осы қорықты мекендейді.

Мәтіннен кестеге жазылатын ақпаратты таңдап ал.

Мақсаты

4 жауапқа дейін таңдауға болады.

5 / 7

Қорықта кездесетін өсімдіктерді белгіле. 

3 жауапқа дейін таңдауға болады.

6 / 7

Қорықта кездесетін жануарларды белгіле.

1 жауапқа дейін таңдауға болады.

7 / 7

Жануарларды қорғау туралы жоба жасау

Өзіңнің жобаңда кездесуі мүмкін емес тұжырымды белгіле.

Ойлан

Сұраққа жауап бер.

Жер бетіндегі тірі ағзалар жойылып кетсе, не болады?

Өз жауабыңды мәтіндегі ақпаратпен салыстыр.
Жер бетіндегі тірі ағзаның бір түрінің жойылуы онымен қоректенетін басқа тірі ағза түрі де біртіндеп жойылуына бастайды. Олардың орнын зиянды жәндіктер, құрт-құмырсқалар басып, табиғатқа, адам өміріне қауіп төндіруі мүмкін. Мысалы, өлексемен қоректенетіндер жойылып кетсе, жер беті, ауа, су, топырақ – барлығы ластанып, адамзат тіршілігіне қауіп төнеді. Кез келген тірі ағзаның толығымен жойылып кетуі жер бетіндегі тіршіліктің жойылуына алып келуі де мүмкін.

Пікірің мәтіндегі оймен сәйкес келді ме?

Сирек кездесетін және жойылу шегінде тұрған жануарлар еліміздің Қызыл кітабына тіркеліп, қорғауға алынғаны белгілі. Сонымен қатар азайып бара жатқан жануарлардың санын көбейту үшін табиғи ортасын сақтап, арнайы өсіреді. Осындай ерекше қорғауға алынған аумақты қорық деп атайды. Елімізде 10 мемлекеттік қорық құрылған. Олар: Ақсу-Жабағылы, Алакөл, Алматы, Қаратау, Үстірт, Марқакөл, Наурызым, Қорғалжын, Батыс Алтай және Барсакелмес. Қорықтың мақсаты – саны азайып, жойылу қаупі төніп тұрған жануарлар мен өсімдіктерді қорғау. Мысалы, Қорғалжын қорығында әлемде сирек кездесетін қызғылт қоқиқаздар қорғауға алынса, Ақсу-Жабағылы қорығында Грейг қызғалдағы өсіріледі. Қорықтар мемлекеттің қарамағында және қорғауында болады. Елімізде қорықтармен қоса ұлттық саябақтар ашылған. Ұлттық саябақтарды құрудың мақсаты – табиғаты көркем аумақтарды сақтап қалу, ондағы жануарларды қорғау, санын арттыру. Олардың қорықтан айырмашылығы – саяхатшылар мен тынығушылардың тамашалауына рұқсат етіледі. Елімізде Бурабай, Баянауыл, Іле Алатауы, Алтынемел сияқты ұлттық саябақтар бар.

 

КҮТУ

Сенің нәтижең

0%

Сен білесің бе?

 Бір кездері елімізде құландар үйір-үйірімен жүретін. Бірақ адамдар көп аулағаннан олар жойылып кетті. Құландар Түркіменстаннан қайта әкелініп, Арал теңізіндегі Барсакелмес қорығында өсірілді. Кейін олар «Алтынемел» саябағына ауыстырылды. Қазір елімізде 2000-ға жуық құлан бар.