Өсімдік тұқымы қалай таралады?

• тұқымның қалай таралатынын білесің;
• тұқымның сыртқы ерекшелігіне байланысты таралу жолын анықтап үйренесің.

Өсімдік тұқымы қалай таралады?

1 жауапқа дейін таңдауға болады.

1 / 13

Бақшада

Жүйекке сәбіз егілді. Дегенмен онда сәбізбен қоса басқа өсімдік өсіп шықты. Суретке қарап, өсімдікті ата. 

1 жауапқа дейін таңдауға болады.

2 / 13

Сәбіз егілген жүйекте басқа өсімдік қалай өсіп шықты?

1 жауапқа дейін таңдауға болады.

3 / 13

Тұқым қандай болады? Тұқымдарды зертте.
Әр тұқым атауы тұсына зерттеу нәтижесін жаз

Бетеге ......

1 жауапқа дейін таңдауға болады.

4 / 13

Қандыағаш

1 жауапқа дейін таңдауға болады.

5 / 13

Қамыс

1 жауапқа дейін таңдауға болады.

6 / 13

Ошаған  ......

1 жауапқа дейін таңдауға болады.

7 / 13

Үйеңкі .....

2 жауапқа дейін таңдауға болады.

8 / 13

Тұқымның таралуы

Тұқымдар пішіні, массасы мен мөлшері жағынан әртүрлі болады.
Бақбақтың тұқымы қандай?

1 жауапқа дейін таңдауға болады.

9 / 13

Бақбақ тұқымы көбіне қалай таралады?

2 жауапқа дейін таңдауға болады.

10 / 13

Қандай тұқым жел арқылы таралады?

1 жауапқа дейін таңдауға болады.

11 / 13

Су арқылы таралатын тұқым бойында не болуы мүмкін?

1 жауапқа дейін таңдауға болады.

12 / 13

Тікенекті тұқым қалай таралуы мүмкін?

1 жауапқа дейін таңдауға болады.

13 / 13

Ойлан

Сұраққа жауап бер.
Бағбан тұқымның таралуы туралы білімін өз жұмысында қалай қолдана алады?

Жауабыңды мәтінмен салыстыр.
Түрлі өсімдіктің тұқым тарату жолын білген бағбан, бақшашылар белгілі бір өсімдіктің таралуына жағдай туғыза алады. Сонымен қатар, бау-бақшаны, егісті өзге өсімдіктердің қаулап өсіп кетуінен қорғай алады.

Мәтіндегі оймен келісесің бе?

 

Тұқымдардың пішіні мен массасының алуан түрлі болуына қарай олардың таралу жолдары да әртүрлі. Қанатшасы, жеңіл өсінділері бар ұсақ, құрғақ тұқымдар жел арқылы таралады.

Мысалы, бақбақ, тал, үйеңкі тұқымдары жүздеген шақырымға желмен ұшып бара алады. Кейбір дала өсімдіктері жемісі пісіп жетілгенше қурап қалады.

Жел оларды түбірімен жұлып алып, бір жерден екінші жерге домалатады. Мысалы, қаңбақ желмен ұшып жүріп, тұқымын осылай шашады.

Көптеген өсімдік тұқымдары су арқылы таралады. Олардың сырты су сіңірмейтін түктермен, қатты қабықпен қапталады, іші ауаға толы қуыс болады.

Сондықтан олар суға батпайды әрі шірімейді, өзі өскен ортадан алысқа ағып кетеді. Оларға кокос пальмасы мен қандыағаш тұқымдары мысал бола алады.

Ошаған, түйежапырақ, бетеге сияқты өсімдік тұқымдарының ілмегі, жабысқақ түгі немесе тікені болады.

Олар жануардың терісіне, жүніне, тіпті адамның киіміне жабысып таралады. Кейбір тұқымдар өздігінен тарала алуымен ерекшеленеді.

Мысалы, атпақияр, асбұршақ, үрмебұршақ әбден жетілгенде қапшығы қақырап, тұқымы жерге шашылады. Тұқымның таралуы арқылы өсімдіктер әртүрлі ортада өсіп, тіршілігін жалғастырады.

КҮТУ

Сенің нәтижең

0%

Сен білесің бе?

Зерттеу нәтижесінде ғалымдар алып энтада тұқымы Оңтүстік Америкадан Еуропаның солтүстігіне дейін мұхит арқылы 12 000 км жүзіп барып, өсіп-өнгенін дәлелдеді.